• Czy spotkałeś się z tego typu zagrożeniami w praktyce?
  
• Czy znane są Ci podane zasady postępowania?
  
• Czy są one zawsze przestrzegane?
  
• Co można poprawić?
  

Instruktaż ten zawiera informacje na temat wykonywania robót w i wokół rowów i dołów. Po zapoznaniu się z tym instruktażem dowiesz się jakie są zagrożenia. Poznasz także zasady postępowania, jakie należy przestrzegać, aby zapobiec tym zagrożeniom:

Przed rozpoczęciem prac ziemnych dowiedz się jaka jest jakość gleby. W przypadku wątpliwości: Zapytaj przełożonego, czy grunt jest skażony. Może on Cię poinformować, czy przeprowadzone zostało badanie gleby i jakie były wyniki. Raport KLIC (Centrum informacji na temat instalacji kablowych i rurociągów) pozwala stwierdzić, czy w ziemi znajdują się jakieś kable lub rury. Po ustaleniu tego, można zacząć prace ziemne przy dole lub wyrobie. Podczas prowadzenia prac ziemnych występują zagrożenia. Omówimy, jakie są to zagrożenia.

Istnieją dwa sposoby wykonywania dołów i rowów:

• Bezpieczne wykopy o bezpiecznym zboczu
  
• Bezpieczne wykopy z wykorzystaniem szalunku (wykopu) (konstrukcji zapobiegającej osuwaniu się gruntu)
  

Wybór metody zależy od różnych okoliczności i sytuacji. Metoda jest wybierana na etapie przygotowań i wybór dokonywany jest w oparciu o:

• środowisko;
  
• skład gleby;
  
• i charakter wykopu.
  

Podczas wykonywania prac (prowadzenia wykopu) wokół i wewnątrz dołu / rowu istnieje ryzyko:

• obsunięcia się (stopniowego) zbocza;
  
• zawalenia się szalunku (konstrukcji zapobiegającej osuwaniu się gruntu);
  
• wpadnięcia do dołu / rowu;
  
• związane z ograniczonym miejscem pracy;
  
• uderzenia przedmiotami (materiałami lub narzędziami) wpadającymi do rowu / dołu;
  
• wpadnięcia do rowu/dołu toczących się zbyt blisko niego urządzeń i materiałów.
  

Można sobie wyobrazić, co stanie się w takich sytuacjach. Istnieje duże prawdopodobieństwo trwałego urazu w wyniku upadku, uwięzienia, pogrzebania pod ziemią lub uduszenia. Te dwa ostatnie mogą spowodować śmierć.

Głównymi przyczynami są:

• niebezpieczne nachylenie zbocza (ryzyko zapadnięcia się);
  
• czas trwania wykopu. Jeśli trwa to długo, gleba wyschnie, a zbocze może stać się niestabilne (ryzyko zapadnięcia się);
  
• nasypy w pobliżu dołu / rowu. Stanowią one duży nacisk na brzegi wykopu (ryzyko zapadnięcia się);
  
• ruch drogowy odbywający się zbyt blisko dołu / rowu i powodujący wibracje (ryzyko zapadnięcia się);
  
• wody gruntowe spływające do dołu / rowu, powodujące wymywanie gruntu i osłabianie zboczy (ryzyko zapadnięcia się);
  
• Obecność wody gruntowej w dole / rowie (ryzyko zapadnięcia się);
  
• Materiały budowlane (kamień, piasek) lub narzędzia leżące na krawędzi wykopu i mogącą się do niego zsunąć (spadające przedmioty, uwięzienie);
  
• Brak barier ochronnych wokół dołu / rowu (ryzyko upadku);
  
• Niebezpieczne wejście do rowu / dołu;
  
• Ograniczone możliwości ewakuacji (w przypadku zagrożenia)
  

Kierunek ruchu        Kąt                  Wykop