Val- en struikelongevallen, hoe vaak gebeurt dat?
Val- en struikelincidenten zijn één van de meest voorkomende type incidenten binnen Heijmans. In 2021 en 2022 zijn er 18 val- en struikelincidenten opgetreden bij Heijmans Infra. Het vallen op gelijke hoogte blijft de hoofdoorzaak van incidenten in de Heijmans big six. Het is dus belangrijk dat we bij alle projecten rekening houden met dit risico; de kans van optreden is groot en de effecten kunnen serieus zijn.
Gevolgen val- en struikelincidenten
Val en struikelincidenten leiden vaak tot een kneuzing, verstuiking of verrekking van de spieren en gewrichten in de enkels en knieën. Een val- en struikelincident leidt soms ook tot meer ernstige letsels: een botbreuk, een ontwrichting, een spierscheuring of een (snij)wond. Deze laatste categorie komt voor wanneer het slachtoffer tijdens de val terecht komt op losliggende of uitstekende objecten (zoals grondpinnen).
Naast de directe gevolgen kunnen er ook lange termijn gevolgen zijn. Soms duurt het lang voordat klachten helemaal verdwijnen. Bijvoorbeeld bij een enkelverzwikking worden de spieren van de enkel opgerekt waardoor ze tijdelijk minder stevig zijn en, waardoor de kans op een nieuwe verzwikking toeneemt. Ook wanneer een medewerker door blijft lopen met al bestaande knie of enkelklachten kunnen er op termijn meer ernstige overbelastingsklachten optreden, waardoor je ook in het verzuim kan komen.
Oorzaken val- en struikelincidenten
Val- en struikelincidenten hebben verschillende oorzaken, waarvan een belangrijk deel ook te maken heeft met houding en gedrag:
- Het lopen op een ongelijkmatige ondergrond
>> bijvoorbeeld werkzaamheden op en nabij taluds - Het lopen op een gladde of kleiige ondergrond
>>kleigrond kan blijven vastzitten in het profiel van je schoenen of laarzen waardoor deze minder grip hebben - Een slechte orde en netheid op de bouwplaats
>>struikelen over losliggende materialen of uit de bodem stekende delen - Niet de juiste schoenen of laarzen voor de werkzaamheden of het type ondergrond
- Slecht zicht op de bouwplaats
- Onoplettendheid niet geconcentreerd werken
- Niet bewust van (loop)omgeving
- Kiezen voor de kortste in plaats van de veiligste looproute
Maatregelen ter voorkoming van val- en struikelincidenten
Om val- en struikelincidenten te voorkomen moet je de volgende maatregelen nemen:
- Werkvoorbereiding: Het is aan te raden om terreinen voordat de werkzaamheden starten te bezoeken en de begaanbaarheid te beoordelen. Spreek met elkaar af hoe jou projectteam hier mee omgaat.
- Wanneer nodig kan het terrein dan vooraf beter geschikt (veilig) worden gemaakt voor de te verrichten werkzaamheden:
- Het terrein kan vooraf worden vlakgemaakt / geëgaliseerd
- Er moet worden nagedacht over de plaatsing van de bouwkeet en de mogelijke looproutes (bij voorkeur looppaden scheiden van bouwwegen)
- Er kunnen looppaden en/of rijplaten worden aangelegd (let op: rijplaten kunnen bij regen ook glad worden - Zorg dat er voldoende voorziening zijn om je schoenen en laarzen schoon te houden en te borstelen.
- Zorg dat de bouwplaats opgeruimd blijft:
- Ruim losliggende materialen direct op en houdt de looproutes vrij en voldoende verlicht
- Scherm uit de bodem stekende delen direct af en bevestig bijv. een lint om te waarschuwen voor het gevaar
- Laat ontgraven kuilen en gaten niet open liggen of plaats een afzetting zodat collega's er niet in vallen - Blijf bewust van je directe omgeving en let op mogelijke gaten of objecten op jouw looproute.
- Waarschuw elkaar bij mogelijke gevaren en los ze (wanneer mogelijk) direct op.
- Gebruik bij het lopen over gladde of ongelijke ondergrond hulpmiddelen (bijv. een materialenkar of loopstok)
- Houdt minimaal altijd één hand vrij bij het beklimmen van taluds.
- Kies altijd een veilige looproute, ook al moet je dan soms wat verder lopen.
- Draag altijd goed passende hoge schoenen of laarzen. Voor medewerkers met zwakkere enkels wordt een hoge geveterde laars geadviseerd die extra stevigheid bied voor het enkelgewricht.
- Draag alleen door Heijmans voorgeschreven schoenen of laarzen. Heb je klachten of extra wensen neem dan contact op met de pbm-ondersteuning van jouw businessunit.
Meer info
Enkele relevante Toolboxen met raakvlakken met dit onderwerp:
Voor vragen en ondersteuning kun je contact zoeken met de Coördinator Veiligheid van jouw bedrijfsonderdeel.