01 Arbozorg en organisatie van de arbeid
 >  Arbeidstijdenwet
Discussie > Bespreek het met je collega’s!
  • Als ik mijn werkzaamheden binnen de Arbeidstijdenwet uitvoer dan blijf ik fitter
  • Ik overschrijd de Arbeidstijdenwet regelmatig
Introductie

We mogen niet te lang achter elkaar werken en nemen voldoende rust. De Arbeidstijdenwet geeft aan hoe lang we per dag en per week mogen werken en wanneer we recht hebben op pauze of rusttijd. Werken kost energie, zowel mentaal als fysiek, en de regels zijn er met het oog op onze gezondheid, veiligheid en welzijn. En ook om werk en privé goed te kunnen combineren.

Normen en regels

De belangrijkste onderwerpen van de Arbeidstijdenwet staan hieronder beschreven. Van sommige bepalingen mag, binnen bepaalde grenzen, worden afgeweken. Qua procedure zijn er daarbij drie soorten afwijkingen

  • afwijkingen die alleen mogelijk zijn via CAO-afspraken
  • afwijkingen die alleen mogelijk zijn via een collectieve regeling; hieronder wordt verstaan: CAO-afspraken óf schriftelijke overeenstemming in het individuele bedrijf tussen de werkgever en het medezeggenschapsorgaan, dus de Ondernemingsraad (OR) of Personeelsvertegenwoordiging (PVT)
  • afwijkingen die alleen mogelijk zijn met instemming van de betreffende individuele werknemer (bijvoorbeeld werken op zondag)

Dagarbeid

Belangrijkste regels:

  • Per dienst mag maximaal 12 uur worden gewerkt, een nieuwe dienst begint na 8 uur rust;
  • In een week mag er maximaal 60 uur worden gewerkt;
  • Over een langere periode geld:
    • gemiddeld over 4 weken mag niet meer dan 55 uur per week worden gewerkt; 
    • gemiddeld over 16 weken mag niet meer dan 48 uur per week worden gewerkt.

Rust na werktijd 

Na een dienst mag een werknemer een aaneengesloten periode van 11 uur niet werken en na een werkweek is de verplichte aaneengesloten rusttijd 36 uur. Hier zijn een aantal uitzonderingen op:

  • Eenmaal per week mag de rust ingekort worden tot 8 uur
  • Oproepen in consignatiedienst hebben geen invloed op rusttijd (wel op werktijd)

Pauzes

Werkt een werknemer langer dan 5,5 uur, dan heeft hij minstens 30 minuten pauze, die mag worden gesplitst in twee maal een kwartier. Werkt hij langer dan 10 uur, dan is de pauze minstens 45 minuten, die ook weer mag worden gesplitst in meer pauzes van minstens een kwartier.

Zondags werken

Het uitgangspunt is dat er op zondag niet behoeft te worden gewerkt, tenzij dit met de werknemers is afgesproken. Dit mag overigens alleen als het soort werk zondagswerk noodzakelijk maakt, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, horeca of brandweer; of wanneer in de industrie een bepaald productieproces niet mag worden onderbroken.

’s Nachts werken

Een nachtdienst is een dienst waarbij tussen middernacht (00.00 uur) en 06.00 uur meer dan 1 uur arbeid wordt verricht. Ook al begint een werknemer om 05.30 uur is er sprake van een nachtdienst. Voor ’s nachts werken gelden veelal strengere voorschriften.

  • Een nachtdienst mag niet langer duren dan 10 uur
  • Maximaal 5 keer in een periode van 2 weken
  • Maximaal 22 keer per jaar mag er in een nachtdienst 12 uur worden gewerkt
  • Voor machinisten van mobiele kranen mag die 12 uur alleen bij incidenteel overwerk
  • Werknemers die regelmatig nachtdiensten draaien (16 keer of meer per 16 weken) mogen over een periode van 16 weken gemiddeld niet meer dan 40 uur werken
  • Werknemers die slechts af en toe een nachtdienst draaien (minder dan 16 keer per 16 weken) mogen over een periode van 16 weken gemiddeld niet meer dan 48 uur per week werken (net als bij dagdiensten).
  • De rust na een nachtdienst is aan de volgende regels gebonden: · 11 aaneengesloten uren als een nachtdienst eindigt voor of om 02.00 uur

Jongeren vanaf 14 jaar met stageovereenkomst

  • maximale arbeidstijd 7 uur per dag en 35 uur per week
  • minimale dagelijkse rusttijd 14 uur, in elk geval tussen 19.00 en 07.00 uur
  • een aaneengesloten pauze van minstens 30 minuten bij een arbeidstijd van meer dan 4,5 uur
  • werken op zondag niet toegestaan

Jongeren van 16 en 17 jaar

  • maximale arbeidstijd 9 uur per dag, 45 uur per week en gemiddeld over een periode van 4 weken maximaal 40 uur (totaal 160 uur)
  • minimale dagelijkse rusttijd 12 uur, in elk geval tussen 22.00 en 06.00 uur of tussen 23.00 en 07.00 uur
  • minimale wekelijkse rusttijd 36 uur per periode van 7 keer 24 uur


Risico's > Wat kan er gebeuren?
  • Burn-out
  • Hartinfarct
  • Ongeval
Maatregelen > Wat moet je doen?
  • Je houden aan de Arbeidstijdenwet.

Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.