• Zdarza mi się pić wodę z węża na placu budowy, kiedy jestem bardzo spragniony.
• Nigdy nie spuszczam wody z węża podczas upałów, nie ma takiej potrzeby!
  

Podczas tego spotkania zwracamy uwagę na bakterię Legionella.

Legionella to zbiorcza nazwa wielu grup bakterii. Naturalnie bakterie te występują w glebie i wodzie. Bakterie Legionella rozwijają się w wodzie o temperaturze od 20 do 50°C. Giną w temperaturze powyżej 50°C. Istnieje możliwość zarażenia się bakteriami Legionella. W tym niezbędniku przyjrzymy się, kiedy bakterie Legionella mogą prowadzić do infekcji, a także jak im zapobiegać. Bakterie te można znaleźć w:

• rzekach i jeziorach
• ciepłej, wolno płynącej lub stojącej wodzie oraz
• wilgotnej glebie

Rozwój bakterii Legionella jest możliwy tylko w sprzyjających warunkach, czyli

• w odpowiedniej temperaturze wody (20-50°C), optymalnie 37°C
• na dobrym podłożu lęgowym (np. w osadzie z bojlera lub w muszli klozetowej) i
• w stojącej wodzie
  

Do zakażenia dochodzi przez płuca. Przyjmuje się, że do infekcji dochodzi poprzez wdychanie bakterii w bardzo małych kropelkach wody rozproszonych w powietrzu (mgiełka). Ponieważ choroba nie może być przenoszona z jednej osoby na drugą, nie jest ona chorobą zakaźną. Woda pitna nie stanowi zagrożenia.

Źródłem zakażenia jest mgiełka, która może przeniknąć głęboko do płuc. Następnie bakterie mogą wywołać zapalenie płuc.

Poniżej przedstawiamy kilka sytuacji, w których można się zarazić:

• rozpylanie wody, np. w prysznicach, fontannach lub spryskiwaczach wysokociśnieniowych
• wprowadzanie pęcherzyków powietrza do wody, np. w trakcie kąpieli bąbelkowych
• określone rodzaje oczyszczalni ścieków, w których do wody dodawane jest powietrze
• nawilżanie za pomocą instalacji do rozpylania wody. Na przykład klimatyzatorów.
• mokre wieże chłodnicze (wodne) i instalacje wodne, które chłodzą budynki lub procesy przemysłowe poprzez rozpylanie wody
• prace w glebie
• potencjalnie również pryskająca woda deszczowa

Okres inkubacji, czyli okres między zakażeniem a pojawieniem się pierwszych objawów choroby, wynosi od 2 do 20 dni, średnio od 5 do 6 dni.

Objawy choroby

• Choroba rozpoczyna się od gwałtownie pojawiającego się bólu głowy, mięśni, braku apetytu i złego samopoczucia. Następuje po nich zapalenie płuc z gorączką powyżej 39°C. Inne objawy chorobowe obejmują kaszel, duszności oraz wymioty i biegunkę.
• Choroba ta może mieć bardzo poważne konsekwencje (śmiertelne), ale można ją skutecznie wyleczyć, podając antybiotyki.
• Nie istnieje niestety żadna szczepionka przeciwko tej bakterii

U niektórych osób występują łagodne objawy grypopodobne zwane grypą Legionella.

• Objawy te ustępują samoistnie po kilku dniach

Grupy ryzyka

Dla tej bakterii nie zidentyfikowano żadnych grup ryzyka. Większość ludzi nie choruje w wyniku wdychania bakterii Legionella. Na większe ryzyko narażeni są nałogowi palacze, osoby starsze i osoby przyjmujące leki, które wpływają na ich układ odpornościowy (np. osoby po przeszczepach).

Czynniki środowiskowe

Praca w pobliżu systemów emitujących mgiełkę wodną.

„Choroba legionistów” to ciężkie zapalenie płuc wywołane przez bakterie Legionella. Bakteria ta została odkryta w 1976 r., kiedy wśród żołnierzy Legionu Amerykańskiego w Filadelfii w USA wybuchła epidemia zapalenia płuc. Szacuje się, że każdego roku setki, a być może tysiące osób zaraża się bakterią Legionella. Jednak większość osób nie zapada na chorobę po kontakcie z bakterią. Tylko u niewielkiej grupy osób zakażonych bakteriami rozwija się ciężka postać choroby legionistów.

Środki zapobiegawcze

• Zapoznaj się z planami oceny ryzyka (RI&E) i planami postępowania z bakterią Legionella opartymi na BRL-6010
• Znajomość planu postępowania i środków, które należy podjąć

Środki standardowe:

• Płukanie rur (2 razy w tygodniu), np. węży doprowadzających wodę/bębnów strażackich na placu budowy
• Kontrola temperatury wody wodociągowej w rurach ciepłej wody. Powinna ona być wyższa niż 50°C
• Kontrola temperatury rur zimnej wody. Powinna ona być niższa niż 20°C
• Zadbaj o odpowiedni obieg wody w systemie
• Wyczyść zbiorniki magazynowe, bojlery
• Pobierz próbkę wody

Co zrobić w przypadku wykrycia bakterii Legionella?

• Unikaj zakażenia, więc upewnij się, że NIE wdychasz mgiełki!
• Załóż środki ochrony dróg oddechowych z filtrem P3.
  

Dodatkowe informacje na ten temat znajdziesz poniżej:

Legionella | RIVM

Legionella - Centrum wiedzy InfoMil