Podczas tego szkolenia skupimy się na kwestii bezpieczeństwa związanego z pyłem. Pył to pojęcie zbiorcze dla wszystkich rodzajów cząsteczek, które są łatwo przenoszone w strumieniu powietrza. Substancje zanieczyszczające powietrze można podzielić na substancje stałe i gazowe. W przypadku substancji stałych, w oparciu o ich rozmiar lub skład, rozróżnia się różne kategorie:
- pył gruboziarnisty
- pył drobny (wartość graniczna 10 mg/m3)
- pył ultradrobny
- sadza (DME)
Pył jest obecny na każdym placu budowy i jest uwalniany podczas każdej pracy budowlanej.
Pył unoszący się w powietrzu to wszystkie cząsteczki znajdujące się w powietrzu. Jednym z najczęściej stosowanych terminów jest pył drobny, często określany skrótem PM10. Skrót „PM” pochodzi z języka angielskiego i oznacza „Particulate Matter”. Liczba „10” oznacza maksymalny rozmiar cząstek pyłu (w mikrometrach), które należą do grupy PM10.
Pył drobny (PM10) składa się z wielu substancji. Głównym składnikiem są cząsteczki pyłu powstające w powietrzu z dwutlenku siarki, tlenków azotu i amoniaku. Kolejnym ważnym składnikiem jest węgiel pierwiastkowy i organiczne związki węgla.
Rodzaje drobnego pyłu
- PM10: średnica aerodynamiczna mniejsza niż 10 mikrometrów
- PM2,5: średnica mniejsza niż 2,5 mikrometra
- PM0,1: średnica mniejsza niż 0,1 mikrometra (ultradrobny pył)
Pył składa się zatem z cząstek o różnych rozmiarach. Rozmiar tych cząstek decyduje o tym, dokąd trafiają one po dostaniu się do dróg oddechowych. Największe cząsteczki gromadzą się w jamie nosowej, jamie ustnej i gardle, a najmniejsze mogą przenikać do pęcherzyków płucnych.
Wdychalny i respirabilny
Pył wdychany przez nos lub usta nazywany jest pyłem wdychalnym. Jeśli może się on też przedostać do pęcherzyków płucnych, nazywany jest pyłem respirabilnym.
Ustalono dwie prawne wartości graniczne dla pyłu w postaci średniej ważonej w czasie 8 godzin: jedna dla pyłu wdychalnego 10 mg/m3 i jedna dla pyłu respirabilnego 5 mg/m3. Są one powszechnie stosowane do dziś. Wielu specjalistów znacznie kwestionuje obecną wartość graniczną. Zalecają oni wartość graniczną 1 mg/m3 dla pyłu respirabilnego i 5 mg/m3 dla pyłu wdychalnego.
Ultra
Pył ultradrobny to nazwa unoszących się w powietrzu cząsteczek o średnicy mniejszej niż 100 nanometrów (0,1 mikrometra). Narażenie na działanie pyłu ultradrobnego stanowi potencjalnie większe zagrożenie dla zdrowia niż narażenie na działanie pyłu respirabilnego i wdychalnego. Wynika to z faktu, że ultradrobny pył jest tak mały, że organizm usuwa go wolniej niż większe cząstki. Dlatego też dłużej pozostaje on w płucach po dostaniu się do dróg oddechowych. Ponadto, ze względu na swój mały rozmiar, cząsteczki mogą łatwiej przedostać się do krwi przez płuca, a tym samym dotrzeć do innych narządów.
W Holandii nie obowiązują JESZCZE żadne publiczne/prawne wartości graniczne dla drobnego pyłu.
Narażenie na działanie pyłu może prowadzić do:
- Zgonu lub skrócenia długości życia
- Chorób układu krążenia, zwężenia naczyń krwionośnych, wzrostu krzepliwości krwi i przyspieszenia akcji serca
- Raka płuc i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), osłabienia czynności płuc, zaostrzenia (i rozwoju) astmy (zwłaszcza u dzieci), nasilenia dolegliwości ze strony układu oddechowego, takich jak świszczący oddech, kaszel i duszności.
W wyniku wdychania pył dostaje się do nosa, górnych i dolnych dróg oddechowych oraz płuc. Im mniejsza średnica pyłu, tym głębiej dostaje się on do płuc. Drobny pył PM10 może dostać się do górnych dróg oddechowych w przypadku inhalacji, drobny pył PM2,5 może dostać się głębiej do dróg oddechowych, a ultradrobny pył może dostać się do pęcherzyków płucnych i zostać wchłonięty bezpośrednio do krwi
Zawsze można:
- Przede wszystkim należy zapobiegać powstawaniu pyłu
- Środki podejmowane podczas przenoszenia substancji ze źródła na człowieka (np. wiązanie substancji, modyfikacja metod pracy)
- Środki bezpośrednio przy źródle (np.: zamykanie, osłanianie i odsysanie bezpośrednio przy źródle, utrzymywanie wilgoci)
- Miejscowe metody wentylacji
- Środki organizacyjne (praca w oddzielnych pomieszczeniach, dostosowanie czasu pracy)
- Środki ochrony indywidualnej (P1, P2 lub P3 w zależności od rodzaju pyłu). Więcej informacji można znaleźć w niezbędniku Ochrona dróg oddechowych.
Zagadnienia do omówienia:
- Jak radzić sobie z pyłem w środowisku pracy?
- Czy podjęto wystarczające środki?
Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.