GO! Leereffect
11-05-2023 Beklemming door instorten sleuf

Op donderdag 11 mei kregen we bericht dat er een collega beklemd was geraakt in een sleuf en daarbij letsel heeft opgelopen dat heeft geleid tot een ziekenhuis opname. Gelukkig ging het ondanks het letsel redelijk met onze collega en ik wens onze collega beterschap en een vlot herstel toe.

We zijn diezelfde dag ter plekke gaan kijken op locatie en hebben de collega’s bijgestaan na dit moment van enorme schrik.

Laten we als collega’s extra aandacht hebben voor elkaar om er zorg voor te dragen dat iedereen weer veilig en gezond thuis keert naar een dag werken. Want ondanks dat we als collega’s altijd scherp zijn op Veiligheid en op elkaar, zit een ongeval in een klein hoekje.

Stefan de Munck
Regiodirecteur Noordwest

Wat is er gebeurd?

Op donderdagochtend 11 mei heeft er op een project van een Regiobedrijf van Heijmans Infra een ongeval plaatsgevonden.

Een collega is tijdens zijn werkzaamheden in een sleuf beklemd geraakt nadat één zijde van de sleuf is bezweken. De collega is door het bezweken deel geraakt en tegen de overliggende zijde van de sleuf gedrukt.

De sleuf was gegraven om herstelwerkzaamheden aan bestaand pvc riool te kunnen doen. De getroffen collega was het riool aan het stellen met behulp van zijn stootijzer. Op het moment dat de sleufwand bezweek was er geen sprake van graafwerkzaamheden in de sleuf. De sleuf was op eerdere momenten ook niet gescheurd of bezweken op andere punten. De getroffen collega is dus volledig verrast als hij wordt geraakt door de grondlaag. Hij raakt bekneld tot aan zijn bekken in de sleuf.

De uitvoerder en een collega vakman staan op enkele meters afstand en weten de collega te bevrijden uit de sleuf. Zij hebben de collega moeten vrijgraven voordat hij op de zijkant van de sleuf getild kon worden. Na enkele momenten wordt er besloten om de hulpdiensten in te schakelen om de collega te laten onderzoeken. De collega is naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gebracht.

Hoofdoorzaak

De klei en leemlaag leek stabiel maar de grond is instabiel gebleken. Er lag naast de sleuf een bestaand regenwaterriool. Deze riolering was nog niet zichtbaar in de sleuf waar de collega aan het werk was. Het regenwaterriool is bloot komen te liggen na het bezwijken van de sleuf.

Overige oorzaken: Wat speelde nog meer een rol?

Er is op dit punt geen talud gegraven of een sleufkist of andere constructie toegepast. Daardoor heeft de grond de collega kunnen raken.

Aan weerszijden van de sleuf bevinden zich andere data- en elektrakabels die het team niet wilde beschadigen of verplaatsen.

Gevolgen: De collega raakt beklemd in de sleuf.

Door het bezwijken van de sleuf is de collega geraakt door de klei en leem laag van de sleuf. Het gewicht en de druk van de schuivende grond hebben veel kracht op het bekken van de collega uitgeoefend. In het ziekenhuis is de collega onderzocht en daarbij is vastgesteld dat hij vanwege letsel niet direct weer aan het werk kan.

Leerpunt 1: Pas altijd beheersmaatregelen toe in een sleuf

Werk je dieper dan een meter onder het maaiveld in een gegraven sleuf dan geldt dat je rekening moet houden met de
risico’s van het instorten van de grond. In de tabel hieronder staan afstanden benoemd waarbij maatregelen moeten
worden getroffen:

Afbeelding met tekst, schermopname, Lettertype, nummer

Automatisch gegenereerde beschrijving

Is het aanbrengen van een talud niet mogelijk dan zijn er verschillende grondkerende constructies om het risico van
instorten tegen te gaan. Denk hierbij aan sleufkisten en of damwanden.

Leerpunt 2: Maak vooraf afspraken over de aanwezige kabels en leidingen.

Voorafgaand aan graafwerkzaamheden dienen we te weten wat er zich onder het maaiveld bevind, hierbij is de KLIC het
eerste middel dat we aanspreken. Eventuele knelpunten kunnen met de nutsbedrijven vooraf worden besproken, tijdens de uitvoering is dit vaak te laat.

Graaf voorafgaand aan mechanische graafwerk ook altijd een proefsleuf om te informatie uit de KLIC Melding te verifiëren. Bespreek de situatie die je aantreft op de locatie en maak passende afspraken om graafschades te voorkomen. Houdt hierbij ook rekening met de benodigde veilige werkruimte. Graaf je dieper dan een meter dan dient er in talud gegraven te worden of moet er een grondkerende constructie worden aangebracht.

Is het niet mogelijk om voldoende rekening te houden met zowel de kabels en leidingen en de veilige werkruimte dan kan het werk niet aanvangen tot er doeltreffende maatregelen zijn genomen. Bespreek dit met het gehele projectteam en raadpleeg bij twijfel de coördinator veiligheid.

Maatregelen
  • Doeltreffende stut- of talud voorzieningen zijn vereist bij graafwerkzaamheden om het instorten van de put of sleuf te voorkomen.

  • Bespreek de gevolgen van de aanwezigheid van kabels en leidingen na een KLIC melding of Bodemscan met het gehele projectteam.

  • Betrek de NUTS bedrijven vroegtijdig in het project om de mogelijkheden tot verleggen of uitschakeling te bespreken.
  • Werk volgens de gestelde regels uit de Abomafoon 2.06: Grondwerk, Putten en Sleuven.

  • Graaf altijd handmatig een proefsleuf voordat mechanisch wordt gegraven.

  • Bespreek de toolbox Veilig werken in Putten en Sleuven in de keet:
    Heijmans GO (geenongevallen.nl)