Podczas wykonywania rozmaitych zadań możesz być świadomie lub nieświadomie narażony na działanie czynników biologicznych (mikroorganizmów). Czynniki biologiczne to małe żywe organizmy, takie jak wirusy, bakterie, grzyby i pasożyty. Mogą one powodować infekcje, alergie lub zatrucia. Choroby zakaźne są przenoszone ze źródła na potencjalną ofiarę (żywiciela). Ludzie/zwierzęta przenoszą czynniki biologiczne na przykład kaszląc, na rękach, przez krew lub odchody. Ewentualnie czynniki rozprzestrzeniają się drogą powietrzną/wodną i gruntową. Zazwyczaj takie czynniki biologiczne nie są szkodliwe, ale w niektórych przypadkach mogą stwarzać zagrożenie.

Źródłami czynników biologicznych mogą być:

• chorzy ludzie
• chore zwierzęta, np. wirus wścieklizny
• amfibie (mogą przenosić grzyby/wirusy, a ich dotykanie może potencjalnie zainfekować nowe amfibie)
• odpady lub (zepsuta) żywność
• zanieczyszczone materiały
• woda; instalacje/urządzenia rozpylające lub zanieczyszczona woda

Skutki dla zdrowia:

• Choroby zakaźne
• Alergie
• Rak
• Skutki dla narodzin dziecka (wady wrodzone, przedwczesny lub martwy poród)

Przykłady:

W wyniku zakażenia można na przykład zarazić się wirusowym zapaleniem wątroby typu A (przez kał), chorobą Weila (przez wodę), gorączką Q (przez powietrze) oraz wirusowym zapaleniem wątroby typu B lub HIV (przez krew). Jednakże najbardziej znaną chorobą jest borelioza. Można się nią zarazić poprzez zakażone kleszcze, które żyją głównie w trawie i krzakach.

W JAKI SPOSÓB możesz być narażony?

• słaby układ odpornościowy
• infekcja przez drogi oddechowe
• nieodpowiednia higiena
• zanieczyszczona woda
• bezpośredni kontakt ze skórą i błonami śluzowymi lub otwartymi ranami
  

Poniżej przedstawiamy ogólne informacje na temat działań podejmowanych przez firmę Heijmans w celu zapewnienia bezpiecznej i zdrowej pracy oraz zapobiegania narażeniu na czynniki biologiczne.

Ochrona u źródła:

• upewnij się przed rozpoczęciem pracy, że odpady zostały usunięte
• dbanie o „czyste” miejsce pracy (spłukiwanie kanalizacji) przed rozpoczęciem pracy
• utrzymywanie urządzeń sanitarnych w czystości
• koszenie trawy i przycinanie krzewów

Środki techniczne

• stosowanie osłon (brak bezpośredniego kontaktu)
• stosowanie filtrów
• zapewnianie nadciśnienia/podciśnienia
  

Środki organizacyjne

• Maksymalne ograniczenie dostępu ludzi do źródeł
• Wyznaczenie czystych / zanieczyszczonych stref
• Ograniczenie liczby pracowników na danym terenie
• Ograniczanie kontaktu grup ryzyka (np. kobiet w ciąży) ze źródłem zanieczyszczeń do minimum
• Udostępnianie optymalnych i ciągłych informacji
• Utrzymywanie wszystkiego w czystości

Środki higieny

• Zachowanie: w miarę możliwości nie podawaj rąk, nie dłub w nosie, nie pocieraj oczu
• Myj ręce, a w razie potrzeby weź prysznic
• Unikaj kontaktu

Środki ochrony indywidualnej

• Środki ochrony skóry: rękawice, odzież, fartuch, czepek, buty.
• Środki ochrony oczu: gogle, osłony.
• Środki ochrony dróg oddechowych: maski, osłony twarzy (usta/nos).
• Stosowanie odpowiednich narzędzi

Szczepienia

• W miarę możliwości każdemu pracownikowi, który nie jest jeszcze odporny na czynniki biologiczne, na które jest lub może być narażony, zostanie zaproponowane szczepienie
• Szczepienie ma na celu uzupełnienie innych środków i nigdy ich nie zastępuje
• Lekarz zakładowy udziela pracodawcy zaleceń na podstawie oceny ryzyka w miejscu pracy
• Zapewniamy szczepienia uzupełnione indywidualnym objaśnieniem. Pracodawca powinien poinformować pracowników o wszystkich zaletach i wadach szczepienia oraz pomóc im w indywidualnym rozpatrzeniu kwestii szczepień.
  

Niektóre zakażenia nie wywołują żadnych lub wywołują niewielkie objawy i mogą pozostać praktycznie niezauważone.

Niektóre objawy zależą również od miejsca zakażenia:

• drogi oddechowe: kaszel
• jelita: skurcze i biegunka
  
• skóra: objawy stanu zapalnego, takie jak ciepło, ból, zaczerwienienie i obrzęk
• ogólne złe samopoczucie i zmęczenie, lecz mogą wystąpić również silna gorączka z dreszczami i wstrząs
  
• czasami infekcja rozwija się powoli (gruźlica, toksoplazmoza) lub ujawnia się dopiero po latach (choroba szalonych krów, borelioza)
  

Borelioza jest wywoływana przez kleszcze zakażone bakterią Borrelia. Bakteria ta jest przenoszona przez ukąszenie kleszcza. Ukąszenie kleszcza jest bezbolesne i może powodować swędzenie dopiero po kilku godzinach lub pozostać całkowicie niezauważone. Na zakażenie chorobą potrzeba kilku godzin.

Kleszcze najlepiej czują się w bogatym w rośliny środowisku z wysoką trawą, krzewami i gęstym poszyciem. Najczęściej spotyka się je również w ogrodach, zwłaszcza na terenach zielonych, lub na zwierzętach (takich jak psy i koty). Ich wielkość może wahać się od pół do kilku milimetrów i rzadko przekraczają centymetr. Kleszcze żywią się krwią, którą wysysają. Dlatego czekają w takim środowisku na żywe stworzenie, do którego mogą się przyczepić. Kleszcze mogą wgryźć się wszędzie, ale preferują pachwiny, zagłębienia kolan, pachy, szczeliny pośladków, miejsca przy bieliźnie, za uszami i wokół linii włosów na szyi. Kleszcze są zazwyczaj aktywne od marca do października. Jednak w łagodne zimy mogą być aktywne wcześniej i przez dłuższy czas.

Ponieważ 25% kleszczy w Holandii jest zakażonych bakteriami Borrelia, nie każda osoba ugryziona przez kleszcza zachoruje na boreliozę. Pierwsze objawy boreliozy mogą obejmować:

• przebarwienie skóry w miejscu ukąszenia o wielkości około 5 cm (patrz zdjęcie)
• gorączka
• ból mięśni i stawów
• ból głowy
  
• sztywność karku

Późniejsze objawy, takie jak zapalenie stawów, zapalenie naczyń limfatycznych i gorączka, mogą trwać latami. Dlatego, szczególnie wiosną i latem, należy regularnie sprawdzać swoje ciało na obecność kleszczy, aby zapobiec boreliozie. Przeczytaj niezbędnik Kleszcze, aby uzyskać więcej informacji.

Aplikacja Ukąszenie kleszcza | Źródła zewnętrzne | Portal BHP

Czym są czynniki biologiczne? | Portal BHP

Czynniki biologiczne (arbokennisnet.nl)