11 Incident specifieke toolboxen
 >  Toolbox Elektrocutie en Vlamboog (Niet E-collegae en grondroerders)
Introductie

Regelmatig kwamen in het afgelopen halfjaar gevaarlijke situaties naar voren welke te maken hebben met elektriciteit. Vaak in combinatie met een elektrische schok (elektrocutie gevaar) en/of het vrijkomen van een vlamboog (verbrandingsgevaar) voor de medewerker.

De meldingen en/of incidenten komen bij diverse werkzaamheden naar voren die te maken hebben met werken in de grond. Denk hierbij aan het raken van elektrische grondkabels door collegae van Bodem tijdens het plaatsen van een peilbuis maar ook aan GWW-college welke, zonder dat dit bekend was, een onderspanning staande kabel raken.

Deze toolbox heeft als doelgroep:

  • GWW-collegae
  • K&L-collegae (Water, gas en warmte)
  • Bodemspecialisme
  • Wegspecialisme (o.a. Verkeerstechniek en geleiderail)

Voor de collega’s welke geen grondwerkzaamheden en/of Elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren is er een andere toolbox die meer op hun werkzaamheden en omgeving is gericht.

Discussie > Bespreek het met je collega’s!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  • Als ik een elektriciteitskabel in de grond aantref, welke niet was verwacht, dan weet ik wat ik moet doen


  • Als ik een staander voor geleiderail, of een peilbuis voor bemonstering in de grond plaats dan weet ik altijd zeker  ​​​​​​​ waar kabels en/of leidingen in de grond liggen


  • Als ik een grondpot voor tijdelijke verkeersmaatregelen in de grond aanbreng gebruik ik een geïsoleerd stootijzer of in complexe situaties een kruisgrondpot

​​​​​​​

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Vlamboog

Een vlamboog is het plotseling vrijkomen van energie door een elektrische stroom, veelal door kortsluiting. Bij een vlamboog komt een grote hoeveelheid hitte, licht, geluid, drukgolf en giftige stoffen vrij. Een vlamboog is goed te vergelijken met een (kleine) explosie en kan naast materiële schade ook persoonlijk letsel veroorzaken.


In onderstaand filmpje wordt een voorbeeld getoond van een vlamboog. Het gaat hier vooral over de heftigheid zodat je hier een goed beeld bij hebt.

Bron: infopunt veiligheid (link: https://www.youtube.com/watch?v=hFy3jmdhbfI)

Electrocutie/ Elektrisering

Elektrocutie is een schadelijke elektrische stroomdoorgang door het menselijk of dierlijk lichaam met de dood tot gevolg. Het woord elektrocutie is een samentrekking van elektro en executie. Een schadelijke elektrische stroomdoorgang zonder dodelijke afloop heet elektrisering.


In volgend filmpje wordt een voorbeeld getoond van een kortsluitproef in een verdeelkast. Het gaat hier vooral om te laten zien welke kracht er vrijkomt bij een kortsluiting.

(link: https://youtu.be/h51ZLgVKNKc)

Risico's > Praktijkvoorbeelden bij Heijmans

Vier voorbeelden van Heijmans praktijk situaties waarbij de collegae (bijna) is blootgesteld aan elektrocutie en/of een vlamboog gevaar.

In dit voorbeeld is er een grondkabel aangetroffen welke niet was verwacht. De kabel was ook niet vermeld op de Klic-melding.

Tijdens het aantreffen van deze kabel ging men ervan uit dat deze spanningsloos was, immers hij was afgeknipt en er waren koperen aders zichtbaar.

​​​​​​​Per ongeluk heeft een medewerker toch de koperen aders geraakt en heeft daarbij een elektrische schok gekregen. Kabel stond nog onder spanning.


Als je een kabel aantreft, zoals in dit voorbeeld, en je ziet niet het begin en eind; ga er dan vanuit dat er nog spanning op kan staan! Stop het werk en overleg met de uitvoerder hoe nu verder te gaan.



​​​​​​​

Tijdens het plaatsen van een grondpot tbv een tijdelijk verkeersbord is er een Middenspanningskabel (10.000 Volt) geraakt (de kabel lag niet diep genoeg in de grond). Hierbij is een vlamboog ontstaan welke hoofdzakelijk in de grond is gebleven.

Het geluk was dat het gebruikte gereedschap geïsoleerd was; daardoor is de medewerker niet geëlektrocuteerd.

Uitgangspunt is dat de elektriciteitskabels dieper in de grond behoren te liggen (min 60 cm), echter kunnen zich uitzonderingen voordoen (zoals je in dit voorbeeld kunt zien). Het bedrijf welke in de grond roert blijft verantwoordelijk voor de ontstaande schade ondanks dat de kabel minder diep ligt dan verwacht.

Bij complexe kabel- en leidingtracés kan binnenstedelijk ook een kruisgrondpot worden toegepast.​​​​​​​



​​​​​​​